W odpowiedzi na globalne wyzwania klimatyczne trzy węgierskie miasta – Szeged, Szentes i Tatabánya – realizują projekty w ramach unijnej inicjatywy Ready4NetZero. Dzięki wsparciu Europejskiej Inicjatywy Klimatycznej (EUKI) oraz współpracy z lokalnymi społecznościami i przedsiębiorcami, miasta te demonstrują, jak skutecznie łączyć technologiczne innowacje z długoterminowymi strategiami redukcji emisji.
Szeged: Wzorcowa transformacja energetyczna
Szeged, nazywane „Miastem Słońca” ze względu na wyjątkowo wysokie nasłonecznienie, postawiło na rozwój fotowoltaiki jako kluczowego elementu swojej strategii energetycznej. W ramach projektu rozbudowano istniejącą instalację PV na budynku Agora Szent-Györgyi Albert, zwiększając jej moc z 12,5 kW do 100 kW. Dzięki tej inwestycji udział energii słonecznej w pokryciu rocznego zapotrzebowania obiektu wzrośnie z 5–6% do 40–45%, co przełoży się na redukcję emisji CO₂ o 21,2 tony rocznie. Szeged planuje również rozszerzenie podobnych rozwiązań na mniejsze instytucje, udowadniając, że fotowoltaika może być efektywna zarówno w dużych, jak i mniejszych projektach.
Szentes: Geotermia jako fundament zrównoważonego ogrzewania
Szentes, korzystając z swoich unikalnych zasobów geotermalnych, modernizuje swój system ciepłowniczy, aby całkowicie wyeliminować zależność od paliw kopalnych. Obecnie 99% ciepła w mieście pochodzi z 38 istniejących odwiertów geotermalnych, a projekt Ready4NetZero zakłada dalszy rozwój infrastruktury. W ramach działań zaplanowano budowę nowej studni produkcyjnej i reiniekcyjnej, rozbudowę sieci magistralnej oraz podłączenie do systemu kolejnych budynków publicznych i mieszkalnych, w tym Liceum Ogrodniczego im. Bartha Jánosa i siedziby straży pożarnej.
Projekt nie tylko ograniczy emisje, ale także zwiększy efektywność energetyczną istniejącej infrastruktury. Działania te wpisują się w szerszą strategię miasta, która zakłada wykorzystanie geotermii jako podstawy zeroemisyjnego rozwoju.
Tatabánya: Partnerstwo publiczno-prywatne dla klimatu
Tatabánya, dawny ośrodek przemysłu węglowego, przekształca się w modelowy przykład zielonej transformacji opartej na współpracy z lokalnym biznesem. W ramach programu „Ręka w rękę” lokalne firmy wspierają instytucje publiczne, finansując remonty, zakup sprzętu czy organizację wydarzeń edukacyjnych. Od 2025 roku inicjatywa zostanie poszerzona o „adopcję parków”, gdzie przedsiębiorcy będą finansować nasadzenia roślin, montaż hoteli dla owadów oraz utrzymanie zielonych przestrzeni. Dodatkowo, miasto wykorzysta mechanizm Energy Efficiency Obligation Scheme (EEOS), umożliwiający firmom realizację celów efektywnościowych poprzez termomodernizację budynków komunalnych.
Wnioski: Wspólna odpowiedź na kryzys klimatyczny
Projekty realizowane w Szeged, Szentes i Tatabánya ilustrują różnorodne ścieżki prowadzące do neutralności klimatycznej. W Szeged kluczowa okazała się inwestycja w fotowoltaikę, w Szentes – maksymalne wykorzystanie geotermii, a w Tatabánya – synergia między samorządem a przedsiębiorcami. Wspólnym mianownikiem tych działań jest jednak integracja technologii, partycypacja społeczna i długoterminowe planowanie.
Ready4NetZero to projekt finansowany przez EUKI i koordynowany przez Polską Sieć "ENERGIE CITÉS", we współpracy z konsorcjum składającym się z Ecologic Institute z Niemiec, ENERGIAKLUB z Węgier, REGEA z Chorwacji oraz Energy Cities Romania. Celem projektu Ready4NetZero jest wspieranie miast uczestniczących w projekcie w opracowywaniu i wdrażaniu strategii neutralności klimatycznej do 2050 roku. Realizacja tego celu odbywa się poprzez budowanie potencjału, wiedzy i umiejętności lokalnych liderów, pracowników administracji miejskiej oraz interesariuszy lokalnych. Projekt ułatwia również wymianę doświadczeń i dialog między władzami lokalnymi.