W dniu 12 czerwca 2024 r. w Jadwisinie odbyły się pierwsze krajowe warsztaty zorganizowane w ramach projektu Ready4NetZero dla przedstawicieli polskich miast pilotażowych biorących udział w projekcie. W warsztatach wzięli udział przedstawiciele Cieszyna, Siemiatycz oraz Piastowa.
Wszystkich zaproszonych gości przywitała Anna Jaskuła, dyrektor biura Stowarzyszenia Gmin Polska Sieć „Energie Cités”, a następnie Izabela Kuśnierz, kierownik projektów w Stowarzyszeniu, przypomniała zebranym główne założenia projektu i planowane wydarzenia. Po wprowadzeniu głos zabrali przedstawiciele miast pilotażowych, którzy zaprezentowali główne założenia długoterminowych dokumentów strategicznych dla swoich jednostek samorządu terytorialnego.
Jako pierwsi głos zabrali przedstawiciele miasta Cieszyna, Przemysław Major, II Zastępca Burmistrza oraz Eryk Stępień, Pełnomocnik Burmistrza ds. efektywności energetycznej, którzy przedstawili Plan działań na rzecz zrównoważonej energii i klimatu (SECAP), zgodnie z którym miasto wyznaczyło sobie cel zmniejszenia emisji CO2 o co najmniej 40% do roku 2030 w odniesieniu do roku bazowego 1995. Z kolei do 2050 roku planowana jest redukcja emisji CO2 o co najmniej 80%. Cieszyn stawia na rozwój odnawialnych źródeł energii i zrównoważonego systemu transportu. W ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna (POPT) 2014-2020 opracowano dokumentację budowy 16 instalacji fotowoltaicznych na obiektach użyteczności publicznej. Z kolei w 2024 roku ze środków NFOŚiGW planowany jest zakup kolejnych już autobusów elektrycznych, które będą obsługiwać komunikację miejską. Cieszyn stawia również na wzmocnienie odporności na zmiany klimatu poprzez dostosowanie się do jego negatywnych skutków. Miasto dąży do samowystarczalności, co znajduje potwierdzenie w jego proekologicznej wizji.
Kolejną prezentację na temat dwóch dokumentów strategicznych: planu SECAP oraz Miejskiego Planu Adaptacji wygłosił Ireneusz Bieńkowski, Koordynator projektu z Urzędu Miejskiego w Piastowie. Zgodnie ze swoją wizją Piastów pragnie być miastem dbającym o ochronę zdrowia i bezpieczeństwo jego mieszkańców w aspekcie zmieniającego się klimatu oraz miastem dbającym o zrównoważany rozwój we wszystkich sektorach. Piastów realizuje szereg inwestycji związanych z rozwojem zielonej infrastruktury – w mieście powstają liczne ogrody deszczowe, zielone przystanki, zielone dachy oraz pergole. Od 2020 roku Piastów działa w programie LeadAir, w ramach którego prowadzona jest m.in. termomodernizacja budynków, rozbudowa infrastruktury opartej na niskoemisyjnej energii oraz wymiana oświetlenia ulicznego. Dzięki podjętym działaniom miasto jest liderem w procentowej redukcji emisji pyłu PM2,5. Piastów planuje kontynuację działań, a jednym z kolejnych kroków ma być wykonanie drugiego odwiertu geotermalnego w celu zapewnienia miastu zielonej i czystej energii.
Jako ostatnia z przedstawicieli miast pilotażowych głos zabrała Agnieszka Koc, Zastępca Kierownika Referatu Infrastruktury w Urzędzie Miasta Siemiatycze, która zaznajomiła słuchaczy z Planem Gospodarki Niskoemisyjnej opracowanym przez miasto i zaktualizowanym w 2021 roku. Głównym celem strategicznym planu jest poprawa jakości powietrza i komfortu życia mieszkańców Siemiatycz poprzez redukcję zanieczyszczeń powietrza oraz ograniczenie zużycia energii finalnej we wszystkich sektorach. Aby to zrealizować, miasto inwestuje w głęboką modernizację budynków użyteczności publicznej, rozwój odnawialnych źródeł energii oraz zielonych przestrzeni. Ponadto w Siemiatyczach powstało Międzynarodowe Centrum Edukacji Ekologicznej Wschód-Zachód, które mieści także krytą pływalnię. Miejsce to wykorzystuje i promuje odnawialne źródła energii, przybliżając zasady, jakim powinno odpowiadać kształtowanie współczesnego budownictwa publicznego oraz mieszkaniowego. MCEE otrzymało polski certyfikat budownictwa energooszczędnego w klasie A+, co oznacza, że obiekt charakteryzuje się efektywnością energetyczną dla budynku pasywnego.
Po prezentacjach przedstawicieli miast pilotażowych przyszedł czas na część warsztatową pt. Projektowanie ścieżek rozwoju lokalnych długoterminowych strategii klimatycznych. Krótki wstęp na temat europejskiej polityki klimatycznej i obowiązujących międzynarodowych uwarunkowań prawnych przedstawił Tomasz Pawelec, ekspert ze Stowarzyszenia Gmin Polska Sieć „Energie Cités”. Następnie Izabela Kuśnierz, kierownik projektów ze Stowarzyszenia, omówiła koncepcję warsztatów oraz najważniejsze cele polityki klimatycznej Unii Europejskiej do 2050 roku. Po tym wprowadzeniu uczestnicy zostali poproszeni o zapisanie działań planowanych do zrealizowania przez ich miasto w najbliższych latach i umieszczenie ich na przygotowanej osi czasu. Uczestnicy wskazywali na konieczny rozwój odnawialnych źródeł energii oraz dofinansowania na instalacje dla mieszkańców. Ponadto podkreślali potrzebę głębokich termomodernizacji oraz wymiany nieefektywnych źródeł ciepła.
Dziękujemy wszystkim za obecność, zaangażowanie oraz aktywne uczestnictwo w pierwszych warsztatach krajowych!
Ready4NetZero to projekt finansowany przez EUKI i koordynowany przez Polską Sieć "ENERGIE CITÉS", we współpracy z konsorcjum składającym się z Ecologic Institute z Niemiec, ENERGIAKLUB z Węgier, REGEA z Chorwacji oraz Energy Cities Romania. Celem projektu Ready4NetZero jest wspieranie miast uczestniczących w projekcie w opracowywaniu i wdrażaniu strategii neutralności klimatycznej do 2050 roku. Realizacja tego celu odbywa się poprzez budowanie potencjału, wiedzy i umiejętności lokalnych liderów, pracowników administracji miejskiej oraz interesariuszy lokalnych. Projekt ułatwia również wymianę doświadczeń i dialog między władzami lokalnymi.